Следевме неидентификуван летечки објект во областа на Загреб. Се вклучи алармот и 100 од нас излеговме надвор во текот на ноќта и погледнавме во необичната светлина на небото.
Ова го кажа еден Хрват кој служел како офицер во противвоздушната одбрана на Југословенската народна армија (ЈНА) во средината на 80-тите. Тоа беше мистерија која сè уште го држи буден до ден-денес, бидејќи ниту еден од сведоците од војската никогаш не доби одговор што се случило на небото над Хрватска таа ноќ.
„За необичната светлина најпрвин нè предупреди војникот кој чуваше стража. Не алармираа со сирена, за неколку минути требаше да бидеме подготвени за акција. Радарот P18 работеше, а видувањето го потврдивме со таргетскиот радар на Ракетниот систем „Волхов“ потоа гледав сè на екранот. Бевме подготвени да пукаме во него“, изјави офицерот за скриената приказна. Иако поминаа речиси 40 години, разузнавачките служби се обидоа да се погрижат никој од повеќе од стотина луѓе никогаш да не зборува за тоа.
„Ракетниот систем „Волхов“ кој беше распореден за одбрана на Загреб. Јас бев зад радарот за таргетирање и успеавме двапати да го покриеме. Тоа што го видовме на радарот само значеше дека НЛО е направен од некој вид метал. Но, секогаш кога ќе го фатеше, буквално ќе скокнеше“, рече сведокот, додавајќи дека тоа можел да го направи или поради неговата голема брзина или поради некоја напредна стелт технологија, без преседан во тоа време.
„Секогаш кога го гаѓаа, тоа беше како алармот да му се вклучи. Тој скокна од маркерот и побегна. Сето тоа траеше 15 до 20 минути. Луѓето надвор гледаа во таа светлина. Сигурно не би знаел што формата што беше „ги надмина границите на денешната технологија“, вели офицерот, кој би ги споредил способностите на НЛО со денешниот американски борбен авион Ф-35, само многу пати побрз.
„Во еден момент НЛО само исчезна во празнината на небото. Сето тоа го документиравме, секој момент од борбениот маневар, но следниот ден таканаречените обезбедувачи пристигнаа во касарната и буквално искинаа страница. пазете, тие документи беа означени и запечатени прецизно за да не се случи тоа, некој да прикрие нешто, а тие едноставно ја искинаа и заминаа“, ни вели сведокот.
Им забранија на сите да зборуваат за инцидентот, но тоа беше главна тема во мензата, како и за време на средбите со други војници во Југославија во тоа време: „Не успеаја, луѓето одеа во кафуле надвор од касарната и по две снимки ракија, сите дознаа за приказната.
Тие имаа уште една таква средба неколку години подоцна, но таа се одржа во текот на денот. Во тоа време, тоа беше италијански шпионски балон, кој патуваше многу бавно: „Јасно го гледавме низ двоглед, се смеевме и го следевме. Можеби изгледаше мал, но беше 60 метри во пресек. ЈНА полета МиГ од Бихаќка и само до него можеше да се види колку се мали нашите авиони“, се сеќава војникот на втората тревога. Откако ја прелета Хрватска, влегол во воздушниот простор на Босна и Херцеговина и ја поминал целата земја: „Дежурното дуо само го симна над Србија. Можете да замислите колку време и требаше на највисоката влада да донесе таква одлука“.
Го ловеле и над Дубровник
Речиси истото искуство со НЛО го имал и пилотот, бригадниот Милан Мачек, подоцна прв заменик на командата на ХРЗ, Имре Аготиќ. Дежурал во Подгорица во седумдесетите години од минатиот век, тој е првиот пилот од овој дел на нашата земја кој имал средба со НЛО во воздухот.
Како што изјави за „Вечерњи лист“, тоа се случило во топла и ведра вечер во септември 1974 година во воздухот над Црна Гора и јужна Хрватска, кога Мачек бил во редовна мисија да го извидува тој дел од воздушниот простор во училишниот авион „јастреб“. НЛО во форма на топка, кое му било во видното поле речиси петнаесет минути на 4.000 метри во воздух, ниту еден момент не му дозволило да му се доближи за да може да пука во него од авионски митралез или испрати ракета на него.
„Имав наредба доколку не биде идентификуван или воспостави некаков мирен контакт, ќе го соборам. Но и да имав можност, не знам како ќе го сторам тоа бидејќи летав во инфериорен тип. на авион – училишниот „јастреб“ кој можеше да достигне максимална брзина од 700 километри на час, а јас имав митралез и ракета како оружје“; изјави Мачек во 2012 година.
Сè сведочеше друг пилот, Звонко Јурјевиќ, кој беше во друг авион: „Штом го видов тој осветлен предмет, му се јавив и му кажав што видов. Тој потврди дека го видел тоа што го видов, но додаде дека има да слета бидејќи снема гориво НЛО се движеше со постојана брзина и правец кон југозапад референца и вредност со која би можел приближно да одредам колку е голема“.
Го имав вклучен опсегот, но дури и со вредноста на аголот не можев да ја одредам неговата големина или колку е далеку. Без радар, не можев да кажам дали е во домет на радарот. Постојано се движеше лево-десно, горе-долу, ги менуваше боите, ги менуваше димензиите, застануваше и потоа брзо го менуваше правецот. Ќе исчезне за миг. Бев збунет, не можев да поверувам дека има нешто такво што може да ме збуни мене, кој зад себе имав осумгодишно летачко искуство и да ме доведе во очајна ситуација“, изјави Мачек.
Испрати МиГ-овите
Се обидел да го фати, но не успеал. Занаетот беше технолошки премногу напреден: „Се обидов да ја достигнам дозволената брзина на авионот од 800 километри, но мојот „јастреб“ почна да се тресе. Сфатив дека ова е некоја игра во која се најдов и која едноставно не можам да ја следам Можеби некој над мене покажува моќ и тогаш, бидејќи ми снема гориво, објавив дека не можам да сторам ништо и се вратив во базата“.
Поради оваа средба, тогашната ЈНА прераспоредила шест МиГ во Подгорица. И тие имале слична средба со НЛО.
„Во следните седум дена, еден МиГ-21 оствари контакт со тој објект, но не можам да ја потврдам природата на тој контакт. Знам дека е наредено да се лансираат наведувани ракети воздух-воздух, но во текот на постапката за лансирање ракети, се изгуби контактот со тоа НЛО, целта се изгуби и тој објект исчезна без трага“, вели Милан Мачек, нагласувајќи дека НЛО никогаш повеќе не се појавило.
GIPHY App Key not set. Please check settings